Η βρεφική ηλικία αντιστοιχεί στο πρώτο χρόνο της ζωής του ανθρώπου. Τότε το βρέφος αναπτύσσεται πιο γρήγορα από κάθε άλλη ηλικία.
Το βάρος του βρέφους, τους πρώτους 4 μήνες διπλασιάζεται και μέχρι το τέλος του πρώτου χρόνου έχει γίνει τριπλάσιο από αυτό που γεννήθηκε. Έχει λοιπόν ανάγκη από όλα τα θρεπτικά συστατικά των τροφών.
Τους πρώτους 4-6 μήνες, όλες οι ανάγκες του βρέφους σε θρεπτικά συστατικά καλύπτονται από το μητρικό γάλα. Εάν η μητέρα για κάποιο λόγο δεν μπορεί να θηλάσει – και αυτός ο λόγος πρέπει να είναι πολύ σοβαρός – υπάρχουν στην αγορά ειδικά γάλατα, υποκατάστατα του μητρικού γάλακτος, τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες του βρέφους.
Η κατάλληλη ηλικία για την εισαγωγή στερεάς τροφής στη δίαιτα του βρέφους θεωρείται αυτή των 4 με 6 μηνών, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του παιδιάτρου. Στην ηλικία αυτή, το βρέφος μπορεί να κάθεται μόνο του και να ελέγχει το κεφάλι του, έχει την ικανότητα να πιάνει αντικείμενα και να τα πηγαίνει προς το στόμα του, αρχίζει να μασάει έστω και αν δεν έχει δόντια ακόμα.
Οι πρώτες τροφές πρέπει να είναι μαλακές και χωρίς έντονη μυρωδιά και γεύση, όπως βρασμένα λαχανικά και φρούτα όλα πολτοποιημένα, καθώς και κρέμες δημητριακών (άλευρο και ριζάλευρο). Είναι καλό, όλα αυτά να τρώγονται με το κουτάλι και μόνο το γάλα να δίνεται ακόμα με το μπιμπερό.
Στη συνέχεια, δίνονται πιο πολλά λαχανικά, πολτοποιημένο βραστό άπαχο κρέας και κοτόπουλο και έτσι δυο με τρία γεύματα από τα πέντε θα είναι στερεά μαλακή τροφή. Τροφές με έντονη οσμή και γεύση όπως το ψάρι και το αυγό δίνονται αργότερα. Έτσι μέχρι το τέλος του πρώτου χρόνου, το βρέφος έχει μάθει να τρώει τρόφιμα όλων των ομάδων.
Αυτό που πρέπει να προσέξουν οι μητέρες είναι ότι τα νέα τρόφιμα θα πρέπει να δίνονται στο βρέφος, ένα κάθε φορά, γιατί μπορεί κάποιο τρόφιμο να προκαλέσει μια αλλεργική αντίδραση στο βρέφος. Κατ’ αυτό τον τρόπο, ο γονέας μπορεί να εντοπίσει πιο τρόφιμο είναι αυτό, να σταματήσει να του το δίνει αμέσως και να ζητήσει τη συμβουλή του παιδιάτρου.
Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο γονέας πώς πρέπει να προετοιμάζει το φαγητό του βρέφους και πώς να το αποθηκεύει για να αποφευχθούν τυχόν μολύνσεις.
Τα φρούτα, τα λαχανικά και το κρέας που θα αποτελέσουν τη τροφή του βρέφους, θα πρέπει να είναι φρέσκα και πολύ καλής ποιότητας. Καλό θα είναι λοιπόν, να ψωνίζετε από κάποιο μαγαζί τροφίμων που γνωρίζετε αρκετά καλά και να μην αγοράζετε τρόφιμα από διαφορετικό μαγαζί κάθε φορά.
Καθώς ξεκινάτε να ετοιμάσετε το φαγητό του βρέφους, βεβαιωθείτε ότι όλα τα σκεύη που θα χρησιμοποιήσετε είναι πολύ καθαρά, όπως και τα χέρια σας. Στη συνέχεια, πλύνετε πολύ καλά το τρόφιμο με νερό και μαγειρέψτε το με όσο το δυνατό λιγότερο νερό και όχι πολύ ώρα, γιατί το υπερβολικό μαγείρεμα καταστρέφει ορισμένα θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες. Στο φαγητό δεν πρέπει να βάζετε αλάτι, ζάχαρη, μέλι και σιρόπι. Χρησιμοποιήστε λεμονάκι για να νοστιμίσει λίγο το φαγητό, αλλά μην κρίνετε από τις δικές σας προτιμήσεις! Το βρέφος τώρα δοκιμάζει νέα τρόφιμα και δεν ξέρει πως θα ήταν εάν προσθέτατε λίγο αλατάκι ή λεμονάκι παραπάνω! Επιπλέον, πρέπει να γνωρίζετε ότι όπως μάθει το βρέφος να τρώει κάπως έτσι θα τρώει και μεγαλύτερο. Δηλαδή εάν μάθει από μικρό στα γλυκά τρόφιμα, είναι σχεδόν σίγουρο πως όταν μεγαλώσει θα προτιμάει τα γλυκά τρόφιμα από τα υπόλοιπα. Τέλος, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τρώει κάποιος από το ίδιο πιατάκι που τρώει το βρέφος και ειδικά με το ίδιο κουτάλι, γιατί έτσι μεταφέρονται μικρόβια στο φαγητό του.
Όταν το φαγητό βράσει και θέλετε να το πολτοποιήσετε, προσθέστε τόσο νερό όσο χρειάζεται για να γίνει πηχτή κρέμα το μίγμα και όχι περισσότερο, αφού βεβαιωθείτε ότι το μίξερ που θα χρησιμοποιήσετε είναι καθαρό.
Το φαγητό που θα περισσέψει στο πιάτο του βρέφους πάντα το πετάτε! Μαμάδες μην τρώτε ότι αφήνει κάθε φορά το παιδί σας, γιατί είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα αυξήσετε το δικό σας βάρος!
Ο πολτός που έχετε φτιάξει μπορεί να καταψυχθεί αμέσως μόλις κρυώσει, για παράδειγμα σε δίσκο για παγάκια ή σε μικρά μπολάκια που το κάθε ένα αντιστοιχεί σε μια μερίδα για το βρέφος και όταν έρθει η ώρα του φαγητού αποψύχετε και ζεσταίνετε μόνο τη ποσότητα που θα χρησιμοποιηθεί για να τραφεί το βρέφος στο συγκεκριμένο γεύμα.
Εάν τρέφεται το μωρό με έτοιμη τροφή του εμπορίου που υπάρχει σε βαζάκι, οι γονείς θα πρέπει να βάζουν την ποσότητα που είναι να φάει το βρέφος σε πιάτο και όχι να το ταίζουν από το βαζάκι, για να μην μολυνθεί το υπόλοιπο της τροφής που θα φυλαχτεί για άλλο γεύμα. Τέλος, λαχανικά και φρούτα από κονσέρβα δεν θα πρέπει να τρώει το μωρό, γιατί περιέχουν αλάτι, ζάχαρη και άλλα συντηρητικά που μπορεί να το ενοχλήσουν.
Η αλλαγή της τροφής από το γάλα στη στερεή τροφή, είναι κάτι καινούριο για το βρέφος με διαφορετική γεύση, μυρωδιά και αίσθηση από αυτό που είχε συνηθίσει. Γι’ αυτό πολλές φορές, αρνείται να φάει, φτύνει το φαγητό, λερώνεται με αυτό και «ταλαιπωρεί» το άτομο που το ταίζει. Όλα αυτά είναι φυσιολογικά και το παιδί θα βρει το δικό του ιδιαίτερο τρόπο να τρώει το φαγητό του με τον καιρό, γι’ αυτό γονείς υπομονή!
Στέλλα Βαλούρδου
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, MSc
Χαροκοπείου Παν.Αθηνών
